Een zelfstandig ondernemer met een uurtarief onder de 36 euro kan straks als werknemer worden beschouwd. Althans, als het aan demissionair minister Van Hijum ligt. Hij heeft een wetsvoorstel naar de Tweede Kamer gestuurd dat duidelijk moet maken wie echt zzp’er is en wie gewoon werknemer zou moeten zijn.

De wet heet Wet verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden (VBAR). De kern: zelfstandigen die onder de grens van 36 euro per uur werken, kunnen stellen dat ze eigenlijk een werknemer zijn. En dan is het eventueel aan de opdrachtgever om te bewijzen dat dat niet zo is.

Slaagt de opdrachtgever daar niet in? Dan krijgt de zzp’er/werknemer alsnog toegang tot zaken als ziekteverlof, zwangerschapsverlof, ontslagbescherming en een vangnet bij arbeidsongeschiktheid.

Grens uurtarief

De grens van 36 euro schuift elk jaar een beetje op en groeit mee met het minimumloon. De wet kijkt overigens niet alleen naar het uurtarief. Er zijn meer aspecten die iets zeggen over de positie van de zzp’er.

Word je aangestuurd in je werk? Bepaalt de opdrachtgever hoe en wanneer iets gedaan moet worden? Loop je zelf geen enkel ondernemersrisico? Dan is er een goede kans dat je gewoon werknemer bent, ook als je officieel zzp’er heet. Aan de andere kant: bepaal je je eigen werktijden, onderhandel je over je tarieven en werf je zelf nieuwe klanten? Dan is er wél sprake van zelfstandig ondernemerschap.

Bescherming

Van Hijum wil met de wet vooral de groep beschermen die nu gedwongen werkt als zzp’er, zonder echte onderhandelingsruimte of vangnet. Volgens hem gaat het om mensen die eigenlijk gewoon in loondienst zouden moeten zijn, maar via een constructie buiten het arbeidsrecht vallen.

Volgens het ministerie van Sociale Zaken zijn er in Nederland inmiddels 1,3 miljoen zzp’ers. Het aantal schijnzelfstandigen wordt geschat op zo’n 200.000. Opeenvolgende kabinetten proberen dat aantal terug te dringen. Niet alleen om werknemers beter te beschermen, maar ook om oneerlijke concurrentie tegen te gaan. Voor zzp’ers worden namelijk geen sociale premies afgedragen. Dat maakt hen goedkoper, maar ook kwetsbaarder.

Ingangsdatum VBAR

De beoogde ingangsdatum van de wet is 1 juli 2026. Maar zover is het nog niet. De wet moet eerst langs de Tweede en Eerste Kamer. En daar zijn ook kritische geluiden te horen. Meerdere partijen, waaronder VVD, D66 en CDA, zijn kritisch en hebben een eigen voorstel gedaan om de positie van zzp’ers te verduidelijken.